- İtalya’daki boksit yataklarının bulunuşuna kadar Avrupa kıtasının ihtiyacı Anadolu’daki yataklardan karşılanmıştır.
- Ticari olarak alüminyum üretimi ilk olarak 1889 yılında başlamıştır.
- 1914 yılında kullanılmaya başlanan elektroliz yönteminin maliyeti makul seviyeye indirmesi ile tüketim kapasitesinde artış yaşanmıştır.
- Çelikten sonra en çok kullanılan metalik malzeme alüminyumdur.
- Yer kabuğunda demir yaklaşık %5 oranında bulunduğu halde gümüş renginde olan alüminyum %8 oranında bulunur.
- Atomların yüksek yer değiştirme ihtimaline sahip olması malzemenin şekil değiştirebilme özelliğini artırmaktadır. Bu sayede alüminyumdan 0,008 mm kalınlığına kadar ince plaka üretilebilir.
- Alüminyum ve alaşımlarının, sanayide fazlaca tercih edilmesinin temel nedeni alüminyum ve alaşımlarının dayanım/yoğunluk oranının, elektrik iletkenliği/yoğunluk oranının ve korozyon dayanımının oldukça yüksek olmasından dolayıdır.
- İnce levha haline gelebilmesi, elektrik ve ısı iletme kabiliyetinin yüksek oluşu büyük avantaj sağlamaktadır.
- Tüketim alanının başında inşaat %27, otomotiv sektörü %25, ambalaj sanayi %15 ve elektrik %10 ile ilk dört sırayı almaktadır.
- Alüminyumun önemli bir kullanım alanı da, toz halinde boya içine katılarak metal yüzeylerin korozyondan korunması için kaplama malzemesi olmasıdır.
- Alüminyum periyodik tabloda 13. sıradadır.
- Valans elektron sayısının 3 olması sebebi ile oldukça iyi elektriksel ve ısıl iletim değerlerine sahiptir.
- Kullanım ömrünü tamamlayan alüminyum ürünlerinin tekrar kazanılması ile küresel ısınma ve fosil yakıt kullanımının %94 civarında azaltılması mümkündür.
- 2015 yılı rakamlarına göre Çin 31,52 milyon ton birincil ve 5,78 milyon ton ikincil alüminyum üretmektedir. Alüminyum üretiminde ikinci sırada ise Brezilya bulunmaktadır.
- Normal bir otomobilde yaklaşık 80 kg alüminyum kullanılmaktadır.
- Alüminyum demir-çeliğe nazaran 3 kat daha hafif olduğu için taşıtlarda kullanılması büyük avantaj sağlar. Halk arasında teneke kutu olarak adlandırılan içecek ambalajında kullanılan alüminyum, 0,27 mm kalınlığındadır ve 6 bar iç basınca kadar mukavamet gösterebilmektedir.
- Elektriksel iletkenlik değeri aynı miktardaki bakırın %63’ü kadardır. Yüksek iletim yeteneği nedeni ile elektrik mühendisliği uygulamalarında alüminyum malzemeler geniş yer tutar.
- 1 ton alüminyum hurda yeniden üretim sürecine sokularak, yaklaşık olarak 0,9 ton yeni alüminyum malzeme üretilebilir.
KAYNAKÇA:
CAR,Erman. İkincil Alüminyum Üretimine Genel Bir Bakış. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Metalurji Mühendsileri Odası Dergisi. 42-50 .
ÇAKANYILDIRIM, Ç., & Metin, G. Ü. R. Ü. (2021). Alüminyum üretim teknolojilerindeki gelişmeler, çevreye etkisi ve uygulama alanları. Politeknik Dergisi, 24(2), 585-592.
